Azərbaycan dilində kitablar / Qeyri-bədii ədəbiyyat / Fəlsəfə

Böyük ingilis riyaziyyatçısı, filosofu və ictimai xadimi Bertran Rasselin 1912-ci ildə işıq üzü görmüş “Fəlsəfənin problemləri” əsəri çap olunduğu gündən indiyədək ingilisdilli ölkələrdə fəlsəfə ilə ilkin tanışlıq üçün ən yaxşı kitablardan biri sayılmaqdadır. Əsərin yazı dilinin elmi-populyar stildə...

İlk dəfə 1913-cü ildə işıq üzü görmüş “Totem və tabu” kitabı dünya şöhrəti qazanmış görkəmli avstriyalı psixoloq və psixiatr, psixoanaliz təliminin əsasını qoymuş Ziqmund Freydin ən mühüm əsərlərindən biri sayılır. Yazıldığı tarixdən yüz ildən artıq bir vaxt keçməsinə baxmayaraq, “Totem və tabu” əsə...

Zavallı bəşər övladının dərkolunmaz sirli qüvvələr qarşısında acizliyi, həmişə onların qurbanına çevrilməsi Frans Kafkanın “Məhkəmə” (1914) romanının əsas ideyasını təşkil edir.

…Otuz yaşı tamam olan günü, heç bir günah işlətməsə də, vicdanlı, işgüzar bank məmuru Yozef K. həbs olunur və iş gedib məhkəməyə çıxır. Yozef K. günahsız olduğunu bilsə də, baş verənlərə soyuqqanlılıqla yanaşmağa çalışsa da, bu xəbərdən sonra nə yaşadığı evdə, nə də işdə rahatlıq tapa bilmir, daim bu gizli, qeyri-adi məhkəmə barədə düşünür. Sirli məhkəmə çoxmərtəbəli bir binanın çardağında yerləşir, işçilərinin, eləcə də mühakimə etdiyi adamların sayı-hesabı yoxdur. Burada hamı günahkardır və heç kəsin günahı üzünə oxunmasa da, hamı cəzasını çəkməlidir. İlk günlər bu məhkəmədən lap tezliklə canını qurtaracağına əmin olan Yozef yalnız özünü müdafiə etməklə kifayətlənmir, oradakıları cəsarətlə tənqid edir, “qanun keşikçilərini” qanunsuzluqda günahlandırır. Lakin daxilində baş qaldırmış etiraz hissləri tədricən zəifləməyə başlayır və o da axırda bu müəmmalı məhkəmənin sehrinə düşür, sakit, rahat həyatı öz məcrasından çıxır, daxilində baş qaldırmış narahatçılıq, günah hissləri onu hətta çağırılmayanda da ora aparır, çünki bu gözəgörünməz məhkəmə artıq onun iradəsini, ağlını əlindən alıb, sehrləyib, öz əsirinə çevirib…

Bu əsər dünya fəlsəfi fikrinin zehinlərdə dərin iz buraxan on kitabından biri sayılır. Dahi mütəfəkkir Fridrix Nitsşenin qədim şərq müdriki Zərdüştün həyatına və düşüncələrinə həsr olunmuş əsəri həyat və qüdrətli zəka qəhrəmanları haqqında ən kədərli epopeyalardan biridir.
Burada poetik əzəmət, dərin fikir, mənalı rəmz, hər cür tiranlıq və saxtakarlığın amansız ifşası çox qəribə şəkildə bir-biri ilə çulğalanmışdır.Nitsşe özü bu əsər barədə belə yazır: "Bu ya poeziya, ya beşinci İncil, ya da nəsə hələ adı olmayan bir şeydir; bu, mənim əsərlərimin ən ciddisi, ən uğurlusudur".